| Ağır bir yükü kaldırmak yahut aykırı bir hareket yapmak üzere pekçok dış faktörün yanında şahsa ilişkin faktörler de bel fıtığının oluşmasında kıymetli rol oynarlar. Zira o denli insan vardır ki 120 kg. kaldırır, hiçbir şey olmaz; öylesi de vardır ki 5 kg. kaldırır, bel fıtığı olur.
Bireye ilişkin faktörlerin başında omur kemikleri ortasında bulunan ve disk ismi verilen kıkırdaklardaki dejenerasyon gelir. Kâinatta hiçbir şeyin tesadüfe bırakılmamış olması üzere diskin beslenmesi de belli bir plan ve program dahilinde gerçekleşmektedir. Muhakkak hususlar diskin muhakkak yerlerinden geçmektedir. Lakin yaş ilerledikçe diski besleyen damarlar da azalır ve yaklaşık sekiz yaşından sonra hiç görülmezler. Bu yaştan sonra diskin beslenmesi diffüzyonla olur. Disklerin ihtiva ettiği su oranı da çocuk yaştan itibaren yavaş yavaş azalmaya başlar. Bir ceninin diskinde su oranı % 90 iken, çocuklarda bu oran % 80’e, yetişkinlerde ise % 50-60’a düşer. Sonuçta disk de giderek küçülür ve yüksekliği azalır. Buna disklerdeki beslenme bozukluğu ve mikro düzeydeki değişiklikler ile kimyasal değişiklikler ve disk üzerine uygulanan mekanik kuvvetlerin yaptığı dejenerasyon eşlik eder. Diske giren oksijen ve besin ölçüsü giderek azalırken metabolizma artıklarının atılması zorlaşır. Disk vakitle elastikiyetini yitirir, artık kuvvet aktarma ve kuvveti etraf dokularda istikrarlı bir formda yayma vazifesini yapamaz olur. Diskin içinde bulunan ve tamir misyonu üstlenen dayanak hücrelerinin sayısı da yaş ilerledikçe azalır. Tamir olayı zayıflar. Mikro seviyede bulunan çatlaklar üzerine çok yük binince yahut kişi yanlış bir hareket yaptığında diskin içindeki yumuşak kısım etrafındaki kapsülü kolay kolay yırtarak dışarıya gerçek çıkar ve bel fıtığı oluşur. Yani yer hazır hale geldikten sonra bardağı taşıran son bir damla gerekmektedir ki bu, hafif bir cismi kaldırmak yahut yalnızca öksürmek de olabilir.
Birtakım ailelerin tüm fertlerinde kıkırdak yapıdaki dejenerasyon nisbeten daha erken yaşlarda olmakta, münasebetiyle daha sık ve kolay bel fıtığına yakalanmaktadırlar. O denli aileler vardır ki, dede, baba ve çeşitli yakın akrabaları bel fıtığından ameliyat etmişizdir. Yani kıkırdak yapıdaki dejenerasyonun genetik istikametinin olduğu da söylenebilir.
Damarlardaki hastalıklar, şeker hastalığı ve sigara kullanımı, diske gelen kan akımının ölçü ve kalitesini, hasebiyle onun beslenmesini olumsuz tarafta etkileyerek dejenerasyonu hızlandırırlar.
Bel fıtığının oluşumunda rol oynayan dış faktörlerin başında günlük aktiviteler esnasında ortaya konan bilinçsiz hareketler gelmektedir. Eğilerek yahut uzanarak bir yük kaldırdığımızda belde bulunan diskler üzerine binen yük simetrik değil, asimetrik olmaktadır. Bu türlü bir durumda bel fıtığının nasıl kolaylıkla teşekkül edebileceğini aşağıdaki haller sade bir şekilde izah etmektedir. . |
